Rendering van hoogwater in de IJssel. Voordat ik dat in een model ga bouwen wil ik er een beetje mee spelen. Hoe ziet het er uit? Wat komt goed naar voren?
Wat zie je? De IJssel loopt naar Kampereiland linksonder in het beeld, vanaf Arnhem, rechts midden. De IJssel is even verscholen achter de Veluwezoom bij Dieren. De oude IJssel loopt van rechts bovenin naar de IJssel toe, omgeven door een heuvelrand. Dat zullen wel rivierduinen zijn. Maar wie weet glaciale restanten? De bodemkaart of verkenning ter plaatse brengt wel een keer uitkomst. De Sallandse heuvelrug, een oude stuwwal, is ook mooi te zien.
Hier de bronkaart om de rendering mee te maken. De grijswaarde geeft de hoogte aan. Het winterbed is volledig gevuld (hier: blauw) en je ziet overduidelijk hoe hoog dat boven de omliggende gebieden ligt, vooral bij Zwolle. Bij Kampen zal het wel niet zo’n vaart lopen omdat het water daar in het Zwarte Water weg kan stromen. De Veluwe , Sallandse heuvelrug en Montferland zijn wit = vlak. Dat komt niet doordat het zand er af is gegraven om de randstad mee te verhogen als preventie tegen overstromingen (zeespiegelstijging), maar doordat ik de hoogtekaart daar tot 13 m hoogte heb uitgewerkt, hoger had ik niet nodig.
De IJssel is een vrij jonge rivier, tussen begin van de jaartelling en ongeveer 700 is er een periode geweest dat er geen verbinding was met de Rijn. Ergens bij Kampen of Gorssel is er een nieuwe doorbraak gekomen. Ik ben nu aan het uitzoeken hoe dat zat (piekoverstroming ergens in 8e eeuw doorbrak een windduin die de Ijssel blokkeerde. Daarna kon het water weer noordwaarts stromen). Na 800 wordt weer gewag gemaakt van scheepvaart op de IJssel. Mooi raamwerk om beelden en een verhaal over de IJssel door de eeuwen heen aan vast te binden, wat dan misschien wel op de IJssel Biënnale een keer tentoongesteld kan worden. Meanderende zinnen ook, inderdaad. Net als de IJssel.
Arcgis kaart van IJssel met grijswaarden indeling 0-15 m hoogte
opmerking 5 jan 2023: gebruiklsaanwijzing van deze kaart: hiermee kun je een nauwe band van hoogte, ic een dijk, isoleren. Specifiek voor een dijk in dit gebied is dat deze boven het land uitsteekt. Daar kun je gebruik van maken. Doe dit door content aan te klikken en 1, en slechts 1, laag te selecteren. Deze bepaalt de rendering van de hoogte naar een kleur. Onder een gekozen waarde is alles blauw, boven een iets hogere ( 1 m hoger) waarde alles rood, ertussen wit. Je ziet de dijk dan duidelijk afsteken in rood met een wit gebiedje er om heen ( de dijk is lokaal de hoogste plek). Hoe verder stroomopwaarts je gaat, hoe hoger ( absolute waarde) de dijk is, en je moet dan een volgende laag kiezen. Kies de juiste hoogte in de legenda en je kunt dan gaandeweg bovenstrooms de dijk isoleren in rood. Dit is een hele klus om voor de hele rivier te doen en de resultaten vast te leggen / combineren maar het geeft aan dat je door een laag in te stellen details naar voren kunt halen. Ik heb het gedaan, het vroeg veel montagewerk in Photoshop om er een grote kaart van de djijkpositie in de hele IJssel vallei van te maken. Er is vast wel ergens een laag binnen PDOK wat de dijken exact aangeeft waarmee dit veel vlugger kan. Zoiets als “dijken” of “dijken lijn”. PDOK is ( voor mij althans) onoverzichtelijk. Een grote hooiberg met veel spelden, maar vind ze maar eens. Een goed vindbare, goed gedocumenteerde catalogus zou handig zijn.