workshop zwarte ijsbeer

Afgelopen week voor kinderen van 6 – 9 workshop gegeven over energie. Dat is een vrij abstract thema, dus dat moest vertaald worden naar iets waar kinderen van die leeftijd goed mee uit de voeten kunnen.

Veel voorbereid, maar uiteindelijk maak je in de workshop toch last minute keuzes. Bijvoorbeeld: wat absorbeert zonlicht beter? Zwarte of witte huid. Omdat de zon scheen kon dat heel goed proefondervindelijk worden gedaan met een brandglas en zwart en wit papier. Kijken welk papier het eerst gaat smeulen. Inderdaad (gelukkig maar) rookte het zwarte papier veel eerder dan het witte. Fikkie stoken is altijd leuk, en zo kon ik het mooi combineren.

Ik liet de kinderen verschillende kledingmaterialen zien, wol, vilt, fleece, dons, en voelen wat warm voelt en wat minder warm. Daarna een opgewarmd stuk aluminium (op zelfde temperatuur gebracht in een pannetje met heet water) met een thermometer erin in een wollen muts en in een donzen jack gedaan. Kijken wat het snelste afkoelt. Het donzen jack koelde in eerste instantie sneller af, daarna langzamer dan de muts. Ook daar wisten de kinderen wel een verklaring voor. Gedurende drie kwartier konden ze de temperatuur telkens even bekijken, zien wat uiteindelijk het beste isoleerde. En er over nadenken.

In de tussentijd konden ze aan een eigen ding gaan bouwen, met materiaal wat ze het beste leek hiervoor. Isoleert het het beste of om andere reden? De een maakte een huisje van zacht schuim voor haar kat, de ander een warme hoed, een mof om je handen in te steken, of een warm kussen om op te zitten. Gelukkig had ik maar vier kinderen, met een klas van 30 is dat een heel ander verhaal, even los van of je 30 kinderen met een brandglas wilt laten spelen.

Achteraf:

  • De combinatie van uitleggen, laten proberen en toepassen werkte hier goed. Het begrip energie hoeft er niet met de haren bij te worden getrokken. De kinderen pikten het idee prima op, ook zonder ze de woorden in de mond te leggen.
  • Het bouwen uiteindelijk gaf ook andere mogelijkheden die niet zozeer met energie te maken hebben maar vooral met zelf iets maken, eigen idee vasthouden, iets tot een goed eind brengen. Minstens zo belangrijk bij jonge kinderen.
  • Fijn om bouwen te kunnen combineren met het spelen met warmte. Later noemen ze dat wel energie, als ze daar aan toe zijn. Dan valt dat in een gespreid bedje.
hoed in wording
kattenverblijf in aanbouw
alu plaatjes met thermometer en een losse, elektronische thermometer om meer gevoel te krijgen voor temperatuur en meten ervan. Keith Haring als elektrificerend figuur in het alu gefreesd om een menselijker uitstraling te krijgen, minder hard core techie. Het zwarte aluminium plaatje absorbeert licht beter en warmt sneller op dan het blanke aluminium onder een bouwlamp.